Блогчин охин

Өнгөрсөн амралтын өдөр зурагт үзэж байтал Оросын нэг сувгаар Летаргический сон/Lethargica буюу бидний ойлгодгоор олон жил унтаа байдалд байдаг нэг төрлийн өвчин гэж бас үзээд байгаа зүйлийн талаар их сонирхолтой нэвтрүүлэг олж үзлээ.
Ер нь унтах бас зүүд зүүдлэх гээчийн талаар би их сонирхож байдаг нэгэн байсан болоод ч тэрүү суваг солилгүй үзлээ.
Летаргический сон хэмээх өвчин анх 1916-1927 онуудад дэлхий даяар танигдаж дэлгэрсэн бөгөөд 80-аад жил нууцлаг хэвээр байгаа зүйл юм байна. Дэлхийн 2-р дайны үед бүсгүйчүүд голдуу довтолгоон дайралтын дараагаар ингэж бөх нойрсдог байсан байна. Тухайн үед энэ чигээр нь оршуулах тохиолдол их байсан гэдэг.
Летаргический сон нь удаан хугацаагаар унтаж байгаа мэт байдаг,өнгөц шинжилбэл үхсэн хүнтэй андуурч болохоор гэнэ: учир нь бие нь хөрсөн байдалтай,гадны ямар ч нөлөөлөл өвдөлтөнд цочрохгүй мөн зүрхний лугшилт нь огт мэдэгддэггүй дунджаар 1 минутад зүрх 1-2 удаа цохилдог байна.Тиймээс ч зарим нас барсан гэгдэх хүмүүсийн зарим нь үнэхээр үхээгүй унтаа байдалд орсон байх магадлалтай гэнэ.
Тухайлбал оршуулсан хүмүүсийн булшийг ухаж үзэхэд цогцос нь хэвийн бус толгой болон бие нь хөдөлсөн,гарахаар оролдсон шинжтэй байсан нь үүний нэг жишээ гэнэ.
Олон сонин жишээ гарсныг сонирхуулья:
- Индиан гаралтай нэг айл охиноо нас барсан гэж үзээд оршуулсан байна.1 хоногийн дараа өвөө нь ач охиноо үхээгүй байхад нь оршууллаа гэж зүүдлээд шууд давхиж очоод онгойлгоод үзтэл үнэхээр ач охиных нь зүрх бүдэг цохилохыг мэдсэн байна.Тэгээд тэр охин нь 16 жил эмнэлэгт унтаа байдалтай байсан бөгөөд тухайн үед 13 -тай байсан охин 16 жилд ердөө 30см-ээр өссөн байсан.Нэг өдөр утасны дугарах чимээгээр охин сэрсэн.Охин ч гэждээ бүсгүй.Тэгээд хэвийн байдалдаа дасах гэж нийлээн хугацаа өнгсөрсөн.Одоо бол гадаад байдал нь өөрийнхөө насан дээр очсон байналээ.
Удаан унтсан хүмүүсийн нэг онцлог нь сэрсэнийхээ дараагаар янз бүрийн чадвартай болсон байдаг гэнэ.Энэ охин тухайлбал амьтны хэл ойлгодог болсон гэсэн шүү.Зарим хүмүүс олон хэлээр ярих эсвэл далдыг мэдрэх гэх мэт авьяасууд илэрдэг гэнэ.
- Бас нэг өвгөн байна.Тэр өвгөн анх 7 хоног унтсан.Сэрэхгүй байхаар нь эмгэн нь эхлээд түргэн дуудаад үзүүлсэн,шинжилгээгээр эв эрүүл байсан.Тэгээд тэрнээс хойш өвгөн заримдаа 7,заримдаа 1 сараар унтдаг.Унтаж байгаад сэрэхээрээ бүр гайхаад эхлээд хаана байгаагаа мэдэх гэж хэсэг болдог гэсэн.Унтах үедээ дандаа л ямар нэг харь гаригийн хүмүүстэй уулзаж,тэд нар нь маш олон асуулт тавьдаг,сүүлдээ улс төрийн талаар асуудаг гэнэ.Тэр өвгөн унтдагаасаа болоод ажлаасаа халагдсан, бас гэр орны бүхий л ажлыг эмгэн нь хийдэг болсон гэсэн зайлуул.
-Нэг засварын цехэд ажилладаг залуу ажлынхаа хүнтэй маргалдсан гэнэ.Тэгээд толгой ругаа төмрөөр цохиулсан.хамт ажилладаг тэр хүн нь үхсэн гэж бодоод цасанд булаад орхисон байсаныг нь 22 хоногийн дараа хүмүүс олоод эмнэлэгт аваачсан гэнэ.Туайн үед задлан хийхээр бэлдээд байтал хурууны өндөг нь бүр амьд хүнийх шиг цус гүйж харагдахаар нь эмч нь гайхаад шалгатал амьд байсан байна.Бүхэл бүтэн 22 хоног тэгээд цасан дотор байсан хүн чинь амьд байхаар гайхна биздээ. тэр хүн унтаа байдалд тархи нь шилжсэн учраас огт ажрахгүй амьд байсан гэнэ.
-Нэг бүсгүй мөн нөхөртэйгөө маш ширүүн маргалдсан бөгөөд орой нь унтахаар хэвтээд 13 жил унтсан байна.
Гэх мэт олон сонин жишээ гарсан. Ер нь тэгээд миний ойлгосноор тархины нэг үйл ажиллагаа л доголддог юм шиг байгаан.Голдуу цочролд орсоны дараа унтаа байдалд ордог.Эрдэмтэд олон янзаар оношлодог: нэг хэсэг нь ямар нэг вирусын гаралтай гэж байхад 2 дахь хэсэг нь испанийн хадниадны тахал гэж байхад 3 дахь нь дэлхийн 1-р дайнд хэрэглэсэн ямар нэг зэвсэгээс болсон гэцгээдэг байна.Гэхдээ сүүлийн жилүүдэд Economo's disease, Cruchet's disease и Akureyri disease гэх мэт нэрүүдийг аваад байгаа ч энэхүү зүүдний ер бусын өвчин нь нууцлаг оношлогдохгүй хэвээр байгаа ба эрдэмтэд одоо хэр нь шинжилсээр байгаа гэнэ.