Блогчин охин

Шинэ жил нээрээ их гоё баяр шүү,Мандрин алимны үнэр хүүхэд насны шинэ жилийг санагдуулна.Шинэ жилийн баяр байгаа болохоор, он солигдох зааг гэж бий болохоор бид өнгөрсөн жилүүдээ цэнэж эргэцүүлж бодох завшаан тохиодог юмуу.
Шинэ жилүүд ээлжилсээр.. Байгууллагын шинэ жил үнэхээр сайхан болсон, сайхан байсан болоод ч тэрүү их хурдан дуусчих шиг л болсон.Хурдан дуусахыг нь бодохоор хүүхнүүд энэ хэдхэн цагийн арга хэмжээнд ямар их мөнгө цаг зарцуулна вэ. Даашинз, туфль, цүнх, үс засалт% нүүр будалт, хумс хуруу бас дээрээс нь зүүлт чимэг гээд л... Тэгээд л нэг гоё зурагнууд л үлдэх юм даа. Айлын том юм болохоор харин өмссөн даашинзуудаа хий дэмий хадгалахгүй бас ч гэж охин дүүдээ өмсгөөд хэргийг нь гаргаж эхлээд байгаа. Дээрээ ах эгчтэй хүмүүс ч үнэхээр азтай шүү. Манай охин дүү бол бүгдийг нь эгнүүлж тавьж байгаад л аль дуртайгаа өмсөж байхад би харин энэ жил ямар загварын өнгийн даашинз өмсөнөө гэж толгойгоо жаал гашилгана.
Гэхдээ дүү нартай байх ч бас сайхан шүү.Дэм дэмэндээ дээс эрчиндээ сайхан л байдаг юм.Ялангуяа дүү нар том болоод биеэ даагаад ирэхээр.Хааяа нэг инээлдэж уулзаад л.
За ингээд маргааш шинэ он гарахнээ. Тэгээд 2-нд хүүгийн,3-нд охины төрсөн өдрүүд болно. Миний хувьд жилийн хамгийн ачаалалтай үе бол шинэ жилийн үеүүд. Баяр дуусахгүйээ...

Саяхан би ийм нэртэй нэг баримтат кино олж үзсийм. Уг кино надад маш сонирхолтой байсан бөгөөд нэг ёсондоо миний бас нэг танин мэдэхүйн нүдийг нээсэн гэж хэлж болох юм. Киноныхоо талаар та бүхэнд ярьж өгье гэж бодогдлоо. Уг кино нь нилээн бодитой баримт фактуудыг дурдсан байснаараа бас их таалагдсан. Уг киноны эхэнд хүн төрөлхтнийг эртнээс нааш “мунхруулж” ирсэн гэж хэлж болох шашны тухай тайлбарладаг юм. Өөрөөр хэлбэл улс үндэстэн болгонд байдаг шүтдэг бурхан нь чухам үнэн хэрэгтээ юу вэ гэдгийг тайлбарлаж байна.
Бурхан гээд байгаа зүйлүүд нь бүгд ижил түүхтэй, ер нь бүх юм нь таардаг байгаа юм. Жишээлбэл МЭӨ3000 оны Египетийн Horus, МЭӨ1200 оны Грекийн Attis, МЭӨ 900оны Энэтхэгийн Krishna, МЭӨ500 оны Грекийн Dionysus, МЭӨ 1200 оны Персийн Mithra зэрэг /үүнээс гадна маш олон орны бурхад бий/ нь бүгд 12 сарын 25нд мэндэлсэн, бүгд Онгон эхээс төрсөн, бүгд 12 дагуул юмуу 12 сурагч шавьтай байсан, бүгд үхээд 3 хоногийн дараа амилсан, бүгд усан дээгүүр явдаг ч юмуу тийм ид шидтэй байсан гэдэг домогтой байдаг байна. Үүний нэг тод жишээ нь Исус Христ юм. Түүний талаарх домог ч гэхиймүү түүх ч гэхиймүү тэр яриа нь бүгд бас таарна. Тэгвэл эдгээр жинхэнэ хүн байсан эсэх нь тодорхойгүй шүтээнүүдийн хуулбарласан мэт адилхан түүх яриа нь юунаас үүдэлтэй вэ гэдэг асуулт гарна. Үүнийг тайлбарлая.
Эртнээс хүн төрөлхтөн бурхан энэ тэрийг шүтэхээс өмнө Нарыг шүтэж дээдлдэг байсан байна. Нар нь хүмүүст гэрэл гэгээ,дулааныг авчирдаг, ургац тариаг ургуулдаг, араатан амьтнаас дайжихад нь тусалдаг байсан тул түүнийг дээдэлж Horus буюу Light гэрэл гэгээ гэж нэрлэж харин шөнийн харанхуйг Set буюу Dark гэж нэрлэж тэднийг үргэлж эсрэг тэсрэг болгож ярьдаг байж.
Мөн эртний хүмүүс од гаригсийн байршлыг ажиглаж тэднийг 12 сард хувааж 12 ордоор нэрлэж байсан бөгөөд жилийн турш нарны хөдөлгөөн од гаригсын хөдөлгөөн өөрчлөгдөж байгааг мэдсэн байна.Тэгэхээр эдгээр Христ, Кришна, Дионисус зэрэг олон шүтээнүүд нь уг чанартаа Нарнаас үүдэлтэй гэж ойлгож болно. 12 сар буюу 12 орд нь дагалдагч шавь нар нь болсон байна. 12 сарын 25 нд мэндэлсэн гэдэг ойлголт нь Нарны хөдөлгөөнөөр тайлбарлагдах бөгөөд 12сарын 22,23,24-ний өдрүүдэд нарны шингэх хөдөлгөөн удааширч 25нд тогтонгиших ба энэ нь мөнөөх бурхад шүтээний мэндэлсэнтэй холбогдох юм.
За цааш яривал ер нь эдгээр олон бурхан шишин тэдгээрийн урсгал үзэл зэрэг нь хэнд хэрэгтэй вэ? Үүний хариулт нь ердөө л засгийн эрхийг гартаа барихыг хүсэгчид, эрх мэдлийг хүсэгчид байдаг байна.Бурхан шашны нэрийг барьж орлого олдог шашны байгууллагууд өч төчнөөн байдаг бөгөөд тэд улсад 1ч төгрөгний татвар төлдөггүй/ манай монголд бол хийд, гандан, дацангууд/.Цаашлаад шашнаас үүдсэн дайн тулаан түүнд үрэгдсэн хүмүүсийн тоог тоолж барахгүй билээ. Тэгэхээр эрх мэдлийг хүсэгчдийн зэвсгийн нэг нь шашин болж таарч байна.
За шашнаас цаашлаад хүн төрөлхтний түүхэнд гарч байсан цуст дайнуудын үүсэх шалтгаан нь зүгээр л зохиомол зүйлүүд буюу дайныг өөрсдөө санаатайгаар хийдэг гэвэл яана? Тухайлбал бидний киногоор нь сайн мэдэх Pearl Harbor-ийн дайнд япончууд шууд дайн зарлахгүйгээр довтолдог доо? Тэгвэл үнэн хэрэгтээ япончууд товдлох тухайгаа урьдчилан мэдэгдсэн гэж байгаа юм. Мөн бас нэг сонирхолтой юм нь 9-р сарын 11-ний гамшигт өдрийн 2 ихэр цамхаг Худалдааны төв рүү террористууд довдолсон талаарх юм. Сонин нь юу гэвэл ихэр цамхаг руу мөргөсөн 2 онгоцыг ямар ч террористууд жолоодож сөнөөгөөгүй гэвэл яахуу. Бүр нарийн ярьвал тэр өдөр 2 онгоц ойртож байгааг хянаад мэдэгдэх байсан биздээ, тэгтэл тэр өдөр зориуд сургуулилтын хэд хэдэн онгоцыг нисгэсэн байгаа юм. Тэгээд аль нь сургуулилт хийж байгаа, аль нь жинхнээсээ нисч байгааг ялгах боломж олгоогүй гэсэн. Мөн ихэр цамхаг нурах ямар ч үндэслэлгүй маш бат бөх ган араг ястай байсан бөгөөд тэдгээр нь зөвхөн тэсрэх бөмбөгийн маш өндөр градуст л хайлж нурах магадлалтай байсан гэх бөгөөд нурахаас өмнө доод давхрууд нь түрүүлж дэлбэрч байгааг ажиглаж болно.Цамхагаас амьд гарсан хүмүүс тэнд дэлбэрэлт болж байсныг гэрчилдэг.Нураад дууссаны дараа маш халуун хайлмаг буцалж байсан гэдэг.Үнэхээр дэлбэрээгүй нурсан бол үнс хайлмаг 2 үлдэхгүй л байх байсан болуу. Тэгвэл Америкчууд яагаад өөрсдийнхөө 2 сайхан барилгыг олон мянган иргэнтэйгээ хамт үгүй хийх хэрэгтэй байсан гэж. Хариулт нь “Ирак руу довтлох” шалтаг л эрх мэдэлтнүүдэд хэрэгтэй байсан гэнэ.Тэдний хувьд хүмүүсийн амь юу ч биш байдаг гэнэ шүү. Иракын 12 террорист гээд зураг хөргийг нь гаргаад байдаг хүмүүс бүгд энгийн иргэд байсан, тэр бүү хэл онгоц жолоодох талаар “А” ч байхгүй байсан гэнэ.Тэднийг нэг нэгээр нь байцаасан болоод сулласан гэсэн.
Цаашлаад дэлхийн банкууд, мөнгөний эргэлтийг бараг 1-2 хүн гартаа атгаж байдаг тухай гарсан.
Эрх мэдэлтнүүд ард түмнийг зүгээр л хэрэгсэл болгоход ашигладаг нь аймшигтай. Иргэдийн иргэний үнэмлэхийг жижиг чип болгож биед нь суулгах тухай туршсаныг та лав сонссон байж магадгүй.Энэ талаар бас уг кинонй төгсгөлд гарсан юм. Сүүлийн үед зарим орнуудад гаргаж байгаа иргэний үнэмлэх нь хавтсан завсраа чиптэй болсон гэнэ. Хэрэв бүх хүний биенд чип суулгаад эхэлбэл энэ дэлхийн бүх хүмүүсийг хэн нь хаана хэнтэй юу хийгээд явж байгааг хиймэл дагуулаар ажиглах болно. Таны чип ажиллахгүй болбол та хэн ч биш болно, та хаана ч ямар ч үйлчилгээ авах боломжгүй болно. Таны чипийг бас ажиллагаагүй болгож болох юм гэнэ.Аймшигтай сонсогдож байгаа биз.
Энэ киног үзээд би үнэндээ шоконд орсон. Сутгэлээр ч унах шиг. Ер нь огт төсөөлөөгүй зүйлийнхээ үнэн дүр төрхийг харна гэдэг аймшигтай. Гэхдээ үүнийг мэдэж байхад илүүдэхгүй боловуу гэж бодогдлоо. Монголд гэхэд л засгийн эрхийг барих гэсэн нөхдүүд сонгуулиар эрх мэдлийн төлөө хийж чадахыгаа биш амныхаа пянгаар худлаа амлаж биднийг үнэхээр “доромжилж” байгааг зарим нь буюу “нүд нь таглаастай, чих нь бөглөөстэй” юм шиг хүмүүс дэмжиж саналаа өгч байгаа нь үнэн харамсалтай. Гэхдээ бидний ирээдүй гэрэлтэй байгаасай, нэг амьдрахдаа зүгээр л өөрийнхөө санаснаар тайван амгалан амьдрах юмсан. Баабарын хэлсэн нэг сайхан зөвлөмжөөр энэ аймшигтай бичлэгээ цайруулж дуусгъя “Би залуучуудад хэзээнээс л хэлдэг. Юун түрүүний асуудал бол өөрсдөө хөл дээрээ босч ирэх юм шүү гэж. Тэрнээс биш проблем бол хорвоогоор дүүрэн байна. Монгол улс буруу яваад байна, удирдагчаа буруу сонгочиж, Хятадын колони болох уу, за цаашилбал агаар мандлын озон цоорлоо, дэлхийд дулаарлын аюул нүүрэллээ ч гэдэг юм уу, түмэн проблем байна. Гэхдээ залуу хүний нэгдүгээр асуудал бол чи өөрөө хөл дээрээ л босох. Хөл дээрээ босоогүй байхдаа чи тэр олон асуудлын ядахнаа ганцыг нь ч шийдэж чадахгүй. Баялгийг яаж бүтээх, нийгэмд байраа яаж олохоо л хамгийн түрүүнд бод. Солих оймсгүй байж озон цоорчлоо, яанаа гээд хамаг урьдах ажлаа орхиод гүйгээд байх хэрэггүй. Оймсоо нөхчих, дараа нь санхүүгийн хувьд эцэг эхээсээ хамааралгүй болчих, дараа нь тэднийхээ ачийг нь хариулж тэжээчих чадалтай бол. Ингээд системтэй явсаар байгаад нэг мэдэхэд чи Билл Гэйтс шиг баян болсон хойноо тэр озоноо янзал. Тийш нь мөнгө төгрөг өг, сансарт пуужин нисгэ, тийм үү. Төр засаг болохоо больчихлоо гээд тэрнээс болж сургуулиа хаяж, гутарсандаа болж архи ууж, догдолсондоо болж шүлэг бичээд хэрэггүй. Түүнээс өмнө нийгэм дэхь өөрийн байраа олох нь чиний тэргүүн зорилт шүү. Би ийм л юм хэлдэг, тэрийгээ л хэлье"

Өнгөрсөн амралтын өдрөө салхинд гарч үр хүүхдүүдийнхээ хорт утаагаар амьсгалсан уушгийг бага боловч амраая гээд гарлаа. Гэхдээ өглөө босоод хоол идээд гарах гэсээр байтал 15 цаг болчив. Тэгээд яахав дээ оройтож гарсан юм чинь ойрхоноор нь зайсангийн цаад ам руу гаръя гээд гараад шидчлээ. Яаг уулын энгэрт ирсэн чинь нар ер нь хариугүй уулын цаагуур орохнээ. За тийм хурдан орчихгүй байлгүй гээд машинаас гараад л баясаад л охиноо тэврээд, хүүгээ” Миний хүү цаагуураа жаал гүйгээд тоглохгүй юу” л гэлээ. Гүйээ тэгээд 10 минут болоо ч үгүй байтал нөгөө нар уулын цаагуур орж эхлээд уулын бэлд байсан сүүдэр юу юугүй бидэн дээр хүрээд ирлээ.Би ч бүр гайхаад “ Үгүй энэ дэлхий чинь ийм хурдан эргэдэг билүү л “ гэж бодлоо. Тэгээд сүүдэрт жаахан зогсоё гэж бодсон ч оройн сэрүү татаад даармаар болохнээ. Нэгэнт салхинд гарахаар ирсэн улс чинь ямар 10 мин агаарт байлгүй буцалтай нь биш. Тэгтэл нөхөр минь “Хэдүүлээ тэр Туул голын эрэг дээр очъё, тэнд арай удаан нар байх юм шиг байна” гэнэ. Би ч, хүү маань ч тэгье л гэлээ. Хүүгийн маань хэлснээр бид хэд чинь Мистер Бин-ийн хүүхэлдэйн кинон дээр гардаг шиг л нар дагаад давхиж гарлаа. Хэхэ. Тэгээд Туулын эрэг дээр ч ирлээ буулаа. Туул гол ч бүр ус нь ширгээд ёроолын хайрга нь 50% нь голын эрэг шиг болоод ил гарчихсан байна. Яанаа урьд нь ийм өргөн байсан Туул одоо ийм нарийхан болчих гэж харамслаа. Тэгтэл бас утаа үнэртээд хэрэг алгаа. Тэнд бас хүүхдүүдээ салхинд гаргаж байгаа хүмүүс нилээн байна. Жаахан манцуйтай жаал ч байсан. Салхинд гарна ч гэж дээ, нөгөө утаа нь үнэртсэн хэвээрээ л байна лээ. Тэгээд бүр сэтгэлээр унах ч шиг, хотод амьдарч байгаа хүмүүсийг ялангуяа хүүхдүүдийг маш их өрөвдлөө. Ийм нялхаасаа хорт агаараар амьсгалж байгаа тэд ирээдүйд яана. Гэтэл дархан цаазат Богд уулын хормой тэр чигээрээ хашаа хатгагдаад зарагдсан байх юм. Зайсангийн ам тэр чигээрээ байшин барилга, хаус болоод тэнд ер нь цэвэр агаар байх ч нөхцөлгүй болж. Тэгээд манай төр засгийн удирдагчид маань машиндаа суулаа –буулаа ажилдаа, машиндаа суулаа- уулын бэл дэх хаустаа заларлаа.Өөрсдөө утаанаас дайжаад уулын бэл рүү мөнгөөр зодоод газар аваад байшин бариад суучихана. Гэтэл ард түмэн бид үнсэнд хаягдсан шалз шиг л байна. Яг үнэндээ энэ хотын утаа, хог тоос, үнийн хөөрөгдөлт тэдэнд огт хүртээлгүй юм шиг байгаан. Аливаа хөгц, идээ бээрийг угаар нь уутаар нь авч хаяж байж эдгэдэг шиг энэ ялзарсан төр засгийн удирдлагыг угаар нь цэвэрлэж байж л ард түмний амьдрал, нийгэм, бидний амьдрах орчин өөрчлөгдөнө. Бүх бурууг тэдэн рүү чихэж байгаа мэт боловч ард түмэн бид дор бүрнээ хичнээн хичээсэн ч энэ удирдлага бодлогын системд алдаа байвал ямар ч хэрэггүй л байгаа юм. Бидэнд үр хүүхдүүддээ тоглуулж наадуулах эрүүл орчин алга, залуучуудад суугаад ярилцах цэцэрлэгт хүрээлэн ч алга. Ингээд бодохоор бид их юм шаарддаггүй, байгаагаараа болгоод л явдаг хүмүүс юм шиг байна. Ард түмэн хэтэрхий хүлцэнгүй байх, хэтэрхий тэнэг байх нь зөвхөн улс төрчидөд л ашигтай.Харин бид хэр удаан ийм байдлаар амьдрах бол...